Το Παραδοτέο Α αποτελεί το κύριο μέρος του έργου «Εκπόνηση Μελέτης για την Ανάπτυξη Συνεργασιών – Δικτυώσεων Μικρών Επιχειρήσεων» και στο οποίο παρουσιάζεται μια εκτεταμένη επισκόπηση και χαρτογράφηση πολιτικών, προγραμμάτων και πρακτικών ενίσχυσης νέων μορφών συνεργασίας ανάμεσα σε μικρές επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της μελέτης έχει πραγματοποιηθεί:

1) Βιβλιογραφική επισκόπηση σχετικά με τον καθορισμό του πεδίου αναφοράς της μελέτης.

2) Επισκόπηση και συγκεντρωτική παρουσίαση δεδομένων και αξιολογικών εκθέσεων αναφορικά με πολιτικές, προγράμματα και μέτρα ενίσχυσης των μορφών συνεργασίας επιχειρήσεων στην Ελλάδα.

3) Χαρτογράφηση των μορφών και σχημάτων συνεργασίας που έχουν χρηματοδοτηθεί από εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους.

4) Παρουσίαση διεθνών, ευρωπαϊκών και ελληνικών καλών πρακτικών για την ενθάρρυνση και την ενίσχυση των μορφών συνεργασίας μικρών επιχειρήσεων.

5) Επιλογή, τεκμηρίωση και παρουσίαση τουλάχιστον τριών (3) μελετών περίπτωσης (case studies).

Το Παραδοτέο Β παρουσιάζει το τελικό σχέδιο για τη δημιουργία και λειτουργία από το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ του μηχανισμού, ο οποίος θα παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης δικτυώσεων εντός της Μονάδας Καινοτομίας και Συνεργατικών Σχηματισμών που έχει συσταθεί.

Το Τελικό Σχέδιο λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα της προηγούμενης φάσης του έργου κατά την οποία πραγματοποιήθηκε μία ευρεία επισκόπηση των δράσεων και πολιτικών που έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα για την ενίσχυση των επιχειρηματικών δικτυώσεων και εξετάστηκαν καλές πρακτικές από το διεθνές περιβάλλον σε ότι αφορά συγκεκριμένα clusters, αλλά και πολιτικές ενίσχυσης μορφών επιχειρηματικής συνεργασίας. Επιπλέον, η παρούσα μελέτη λαμβάνει υπόψη τα συμπεράσματα από τη διεξαγωγή μιας εκτεταμένη εμπειρικής έρευνας πεδίου.

Οι δραστηριότητες και υπηρεσίες που προβλέπεται να παρέχονται στις επιχειρήσεις συνίστανται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: α) Υπηρεσίες ενημέρωσης/πληροφόρησης της επιχειρηματικής κοινότητας, β) Υπηρεσίες ευαισθητοποίησης–κατάρτισης, γ) Υπηρεσίες υποστήριξης διαδικασιών εκκόλαψης επιχειρηματικών δικτυώσεων και δ) Υπηρεσίες Στρατηγικού Σχεδιασμού για νέα συνεργατικά καινοτομικά σχήματα μικρών επιχειρήσεων.

Η τρίτη φάση της μελέτης (Παραδοτέο Γ) περιελάμβανε την εκπόνηση εμπειρικής έρευνας πεδίου που διεξάχθηκε σε 3 σκέλη:

1) Τη διενέργεια έρευνας σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 210 επιχειρήσεων διαφόρων κλάδων με τη χρήση ερωτηματολογίου, το οποίο επικεντρώθηκε σε δύο επιμέρους ενότητες: πρώτον, την αντίληψη των επιχειρήσεων για την έννοια της δικτύωσης και δεύτερον, την αξιολόγηση από τη συμμετοχή σε επιχειρηματικές δικτυώσεις μέχρι σήμερα και την διερεύνηση της πρόθεσης συμμετοχής στο μέλλον.

2) Τη διενέργεια ατομικών συνεντεύξεων με εκπροσώπους φορέων και δομών που έχουν εμπλακεί στο θέμα της δικτύωσης επιχειρήσεων είτε από την πλευρά της υλοποίησης πολιτικών ή μέσω του συντονισμού δικτύων και clusters ή ως εκπρόσωποι συλλογικών φορέων σε τομείς πρόσφορους για την ανάπτυξη δικτυώσεων.

3) Τη διεξαγωγή δύο εστιασμένων συζητήσεων (focus group) με τη συμμετοχή ειδικών εμπειρογνωμόνων, στελεχών δημόσιων φορέων, εκπροσώπων κλαδικών ομοσπονδιών κλπ.

Από την έρευνα στις επιχειρήσεις αλλά και τις συζητήσεις διαφάνηκε ότι η στάση των μικρών επιχειρήσεων απέναντι στις δικτυώσεις γίνεται ολοένα και πιο ευνοϊκή ιδιαίτερα στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονομικής συγκυρίας.

Τα συνεργατικά σχήματα που δημιουργήθηκαν μέσα από τη συμμετοχή σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα αποδείχτηκαν στην πλειοψηφία τους μη βιώσιμα σε αντίθεση με τις δικτυώσεις που προέκυψαν μέσα από τις δυνάμεις της αγοράς και οι οποίες στηρίζονταν στις μακροχρόνιες υφιστάμενες συνεργασίες μεταξύ των μελών.

Τονίστηκε ιδιαίτερα ότι οι πολιτικές και τα προγράμματα για τη δημιουργία και την ανάπτυξη δικτυώσεων που έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα είχαν περιορισμένη αποτελεσματικότητα και ο αναπροσανατολισμός τους καθίσταται αναγκαίος ειδικότερα με την προώθηση της έννοιας του «διευκολυντή» και με έμφαση στη στήριξη υφιστάμενων δικτυώσεων και μορφών συνεργασίας.